Niestrawność i zgaga

Problem niestrawności dotyka coraz większej grupy osób. Może być spowodowana złymi nawykami żywieniowymi lub przewlekłym problemem trawiennym. Niestrawność może się objawiać bólem,dyskomfortem w górnej części brzucha (niestrawność) lub palącym bólem za mostkiem (zgaga). Niestrawność i zgaga mogą wystąpić razem lub w pojedynkę. Objawy pojawiają się zwykle wkrótce po jedzeniu lub piciu, chociaż czasami może wystąpić opóźnienie między spożywaniem posiłku a występowaniem niestrawności. Niestrawność jest częstym problemem, który dotyka wielu ludzi, ale w większości przypadków ma łagodny przebieg i pojawia siê tylko sporadycznie. Zgaga jest spowodowana przez kwas, który przechodzi z żołądka do przełyku. Zgaga objawia się palącym bólem,umiejscowionym za mostkiem, któremu mogą towarzyszyć „kwaśne odbijania”, niesmak w ustach czy też nadmierne wzdęcia i nieprzyjemny oddech. Zgaga może być objawem niestrawności dlatego te dwa objawy są ze sobą powiązane.

Dlaczego dochodzi do niestrawności?

Niestrawność może być spowodowana kontaktem kwasu żołądkowego z wrażliwą, ochronną wyściółką przewodu pokarmowego (błony śluzowej), co prowadzi do podrażnienia i zapalenia, które mogą być bolesne. Większość osób z niestrawnością nie ma zapalenia w układzie trawiennym. Dlatego uważa się, że ich objawy są spowodowane zwiększoną wrażliwością błony śluzowej (na kwasowość lub rozciąganie). W większości przypadków niestrawność jest związana z jedzeniem, chociaż może być wywołana przez inne czynniki, takie jak nadwaga, palenie, picie, alkohol, ciąża, stres lub przyjmowanie pewnych leków.

Niestrawność może powodować bóle brzucha lub wzdęcia, zgagę, nudności i wymioty. Inne typowe objawy to:

  • uczucie pełności podczas posiłku i niemożność dokończenia jedzenia
  • pieczenie w żołądku lub przełyku
  • doświadczanie nadmiernego gazu lub odbijania się

Lepiej nie ignorować ciężkich symptomów niestrawności. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem:

  • ciężkie wymioty
  • wymioty, które są krwawe lub wyglądają jak fusy z kawy
  • niewyjaśniona utrata masy ciała
  • czarne stolce
  • kłopoty z połykaniem

Przyczyny niestrawności

Niestrawność wynika z objadania się lub jedzenia zbyt szybko. Pikantne i tłuste potrawy również zwiększają ryzyko niestrawności. Zbyt szybkie położenie się po posiłku może utrudnić trawienie jedzenia. Zwiększa to ryzyko dyskomfortu w jamie brzusznej. To normalne, że Twój żołądek wytwarza kwas, ale czasami ten kwas może podrażniać błonę żołądkową, górną część jelita (dwunastnicę) lub przełyk. To podrażnienie może być bolesne i często powoduje pieczenie. Niestrawność może również wynikać z nadmiernej nadwrażliwości wyściółki przewodu pokarmowego na kwas lub „rozciągania” spowodowanego przez jedzenie.

Niestrawność może  być wywołana lub pogorszona także przez inne czynniki:

  • Leki

Jeśli przyjmujesz określone rodzaje leków, możesz cierpieć na niestrawność. Niektóre leki, takie jak azotany (stosowane w celu poszerzenia naczyń krwionośnych), rozluźniają zwieracz przełyku (pierścień mięśnia między przełykiem a żołądkiem), co pozwala na wyciek kwasu z powrotem. Inne leki, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, mogą wpływać na przewód pokarmowy i powodować niestrawność. Nie przyjmuj takich leków jak aspiryna i ibuprofen, jeśli masz problemy z żołądkiem, takie jak wrzód żołądka. Dzieci poniżej 16 roku życia nie powinny przyjmować kwasu acetylosalicylowego. Nigdy nie przestawaj przyjmować przepisanych leków, chyba że zostaniesz o to poproszony przez lekarza pierwszego kontaktu lub innego wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia odpowiedzialnego za twoją opiekę.

  • Otyłość

Jeśli masz nadwagę, częściej doświadczasz niestrawności z powodu zwiększonego ciśnienia wewnątrz brzucha. Zwiększone ciśnienie, szczególnie po dużym posiłku, może prowadzić do refluksu kwasu do przełyku.

  • Stres lub lęk

Jeśli regularnie doświadczasz uczucia stresu lub niepokoju, może to przyczynić się do objawów niestrawności.

  • Przepuklina rozworu przełykowego

Przepuklina rozworu przełykowego występuje, gdy część żołądka przepycha się do przepony (płat mięśni pod płucami). Może częściowo zablokować reflukcję kwasu żołądkowego z przełyku, prowadząc do zgagi.

  • Infekcja Helicobacter pylori

Zakażenie Helicobacter jest bardzo powszechne. Może to prowadzić do wrzodów żołądka lub rzadko do raka żołądka. W większości przypadków infekcja nie powoduje żadnych objawów. Niektóre osoby mogą mieć problemy z niestrawnością wywołaną przez infekcję wirusem Helicobacter, a w takich przypadkach pomocne jest leczenie antybiotykiem.

  • Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease).

Refluks żołądkowo-przełykowy jest częstym stanem i jedną z głównych przyczyn nawrotu niestrawności. Jest to spowodowane refluksem kwasu, który pojawia się, gdy zwieracz dolnego przełyku nie zapobiega powrotowi kwasu żołądkowego do przełyku. W przypadku częstego refluksu, wrażliwa wyściółka przełyku może ulec zapaleniu w wyniku powtarzającego się podrażnienia wywołanego kwasem żołądkowym. Może to prowadzić do zgagi, doznania niedomykalności lub bolesnego połknięcia.

  • Wrzody żołądka

Wrzody żołądka rozwijają się na wewnętrznej wyściółce żołądka (wrzód żołądka) lub jelicie cienkim (owrzodzenie dwunastnicy). Jeśli masz wrzód żołądka, niestrawność może być jego  objawem. Wrzody żołądka powstają, gdy kwas żołądkowy uszkadza wyściółkę żołądka lub ściany dwunastnicy

  • Rak żołądka

W rzadkich przypadkach nawracające napady niestrawności mogą być objawem raka żołądka. Komórki nowotworowe w żołądku rozbijają warstwę ochronną, umożliwiając kontakt kwasu z twoją ścianą żołądka.

Czasami nie jest znana przyczyna niestrawności (dyspepsja czynnościowa). Funkcjonalna dyspepsja może być spowodowana nieprawidłową ruchliwością mięśni (ściskanie) w miejscu, gdzie mięśnie żołądka trawią się i przenoszą pokarm do jelita cienkiego.

Leczenie niestrawności w domu

Większość osób jest w stanie leczyć niestrawność za pomocą prostych zmian w swojej diecie i stylu życia lub wieloma różnymi lekami, takimi jak środki zobojętniające sok żołądkowy.

Kiedy iść do lekarza?

Większość osób nie musi szukać porady medycznej z powodu niestrawności. Jednak w przypadku nawrotów niestrawności powodującej silny ból i dyskomfort ważne jest, aby zgłosić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu.

Konsultacja lekarska wskazana jest także w przypadku zgodności z poniższymi punktami:

  • masz 55 lat lub więcej
  • straciłeś dużo wagi bez przyczyny
  • masz zwiększone trudności w połykaniu (dysfagia)
  • masz uporczywe wymioty
  • masz niedokrwistość z niedoboru żelaza
  • masz guzek w żołądku
  • pojawiły się krwawe wymioty lub krew w stolcu

Wyżej wymienione objawy mogą być oznaką problemów leżących u podstaw schorzeń, takich jak wrzód żołądka lub rak żołądka. Konieczne może być skierowanie na badanie  endoskopowe, aby wykluczyć jakąkolwiek poważną przyczynę. Endoskopia to zabieg polegający na badaniu wnętrza ciała za pomocą endoskopu (cienkiej, elastycznej rurki ze światłem i kamerą na jednym końcu). Przyjmowanie niektórych lekarstw na niestrawność może ukryć niektóre problemy, które mogłyby zostać wykryte podczas endoskopii. Dlatego przez co najmniej dwa tygodnie przed wykonaniem endoskopii należy przerwać stosowanie inhibitorów pompy protonowej (PPI) i antagonistów receptora H2.

Ciężka niestrawność może powodować długotrwałe problemy z odcinkami przewodu pokarmowego, takie jak blizny przełyku lub przejście z żołądka.

Zmiana diety i stylu życia

Jeśli od czasu do czasu cierpisz na niestrawność, możesz nie potrzebować wizyty u lekarza ogólnego w celu leczenia. Dla złagodzenia objawów wystarczy wprowadzenie kilku prostych zmian w diecie i stylu życia.

  • Zdrowa waga

Nadwaga powoduje większy nacisk na żołądek, dzięki czemu łatwiej jest wypchnąć kwas żołądkowy z powrotem do przełyku (przełyku). Jest to tzw. Refluks kwaśny i jest jedną z najczęstszych przyczyn niestrawności.

Jeśli masz nadwagę lub jesteś otyły, ważne jest, aby schudnąć bezpiecznie i systematycznie poprzez regularne ćwiczenia i spożywanie zdrowej, zbilansowanej diety.

  • Rzuć palenie

Jeśli palisz, chemikalia wdychane w dymie papierosowym mogą przyczyniać się do niestrawności. Te chemikalia mogą powodować pierścień mięśni, który oddziela przełyk od żołądka, aby się zrelaksować, powodując refluks żołądkowy.

  • Dieta

Wyeliminuj z diety pokarm lub napój, który przyczynia się do Twojej niestrawności i unikaj ich, jeśli to możliwe. Może to dotyczyć między innymi:

  • spożywania mniej bogatych, pikantnych i tłustych potraw
  • ograniczania napojów zawierających kofeinę – takich jak herbata, kawa i cola
  • unikanie lub ograniczanie alkoholu

Jeśli masz tendencję do odczuwania objawów niestrawności w nocy, unikaj jedzenia przez trzy do czterech godzin przed pójściem spać. Chodzenie do łóżka z pełnym żołądkiem oznacza zwiększone ryzyko, że kwas w żołądku zostanie wypchnięty do przełyku podczas leżenia.

Kładąc się spać, użyj kilku poduszek, aby podnieść głowę i ramiona lub najlepiej, jeżeli jest taka możlwiość podnieś głowę łóżka o kilka cm, wkładając coś pod materac. Utworzone niewielkie nachylenie powinno pomóc zapobiec wchodzeniu kwasu żołądkowego do przełyku podczas snu.

Nowy program rehabilitacji Post-Covid

Wraz ze wzrostem zachorowań na COVID-19 wzrasta liczba osób długotrwale odczuwających objawy związane z tą chorobą. U większości chorych na COVID objawy utrzymują się przez 2-3 tygodnie od zakażenia,...

Czytaj więcej
Powracający problem biegacza, czyli Shin Splints

Shin Splints  określany także jako przyśrodkowy zespół stresu piszczelowego. Jest to ból wzdłuż wewnętrznej krawędzi kości piszczelowej (piszczeli). Shin Splints  jest zwykle spowodowana powtarzającym się urazem tkanki mięśniowej otaczającej...

Czytaj więcej
Niestrawność i zgaga

Problem niestrawności dotyka coraz większej grupy osób. Może być spowodowana złymi nawykami żywieniowymi lub przewlekłym problemem trawiennym. Niestrawność może się objawiać bólem,dyskomfortem w górnej części brzucha (niestrawność) lub palącym bólem...

Czytaj więcej

Zarezerwuj swoją
wizytę
już dziś!